De SAP zet
zijn deuren open. Ook jij bent welkom!
Wat
is de SAP? Vanwaar komen we, en waar
zijn we mee bezig? Hoe functioneert de
SAP? Wat wordt van leden verwacht? Veel
mensen contacteren ons met dergelijke
vragen. Een aantal zaken op een
rijtje...
Herlancering na moeilijke jaren ‘90
De jaren ’90
waren voor ons erg moeilijk, maar liggen
definitief achter ons. Een opeenvolging van
nederlagen van de arbeidersbeweging tegen
neoliberale regeringen had ook zijn tol voor
de SAP. Onze organisatie had in de jaren ’80
ingezet op de opbouw van een kleine
arbeiderspartij, geworteld in dat
antineoliberaal verzet. Dat project verliep
moeilijker dan verwacht. De SAP ging het
nieuwe millennium dan ook in met de wind van
voor. Ernstige financiële problemen waren
onze eerste kopzorgen, en noopten ons enige
tijd onze politieke activiteit terug te
schroeven. Eens de organisatie terug
financieel gezond, kon vanaf 2003 begonnen
worden aan onze politieke herlancering.
Een eerste
campagne draaide rond het boekje ‘Het
neoliberaal bedrog’ dat vooral in
vakbondsmiddens op behoorlijk wat interesse
kon rekenen. We lanceerden die campagne met
het perspectief op een min of meer te
verwachten strijd die zou losbarsten rond de
geplande pensioenhervorming van de
regering-Verhofstadt. Uiteindelijk overtrof
deze strijdbeweging (tegen het
generatiepact) onze stoutste verwachtingen,
en leverde een ideaal terrein om onze
analyse over en strategie tegen het
neoliberalisme te propageren.
Bescheiden perspectieven
Het was onder
andere vanuit die ervaring van het
generatiepact dat het Comité voor een Andere
Politiek (CAP) ontstond. De SAP engageerde
zich van bij het begin volop in dit
initiatief, dat hoopvolle kansen bood. 650
mensen tekenden present op de eerste
nationale bijeenkomst van CAP en de
Franstalige partner Une Autre Gauche (UAG):
er was zeker een potentieel! Door gebrek aan
samenwerking tussen de linkse krachten, aan
boegbeelden en door te snel aan verkiezingen
te willen deelnemen, werden volgens ons een
aantal kansen voor CAP verkeken. We besloten
dan ook wijselijk ons afzijdig te houden van
de verkiezingscampagne, die uiteindelijk met
een erg bedroevend resultaat (0,3-0,4 %) is
afgelopen voor CAP. Onze inschatting van de
situatie bleek - spijtig genoeg ongetwijfeld
- correct.
We bleven
echter niet bij de pakken zitten, en
besloten initiatieven te nemen op het
sociale (niet-electorale) terrein.
Politiek-electoraal heeft de radicale
linkerzijde weinig kansen als ze zo verdeeld
en dogmatisch blijft zoals nu. In de opbouw
van sterk sociaal verzet kunnen
radicaal-linkse organisaties als de SAP
echter vandaag al een belangrijke rol
spelen.
Zo lanceerden
we nog voor de zomer van 2007 een nieuwe
campagne, rond sociale oplossingen voor de
klimaatproblematiek. Enerzijds werden we
samen met anderen de gangmakers van een
heuse betoging op 8 december 2007 voor een
sociaal rechtvaardige aanpak van de
klimaatuitdaging (zie www.klimaatoproep.be).
Met een 4000tal betogers ondanks de
treinstaking was dit een succesje: een goed
begin voor een beweging die de komende jaren
nog van zich zal laten horen. Anderzijds
lanceerde de SAP een eigen campagne
‘Verander de wereld, niet het klimaat’, met
een gratis campagnekrant, vormings- en
andere activiteiten over het klimaat. Je
leest er alles over op
www.ecosocialisme.be. Met dit
inhoudelijke luik trachten we een bijdrage
te leveren aan de noodzakelijke
ecologisering van het marxisme en het
socialistische project.
Momenteel gaan
we met dit werk verder. 'Klimaat en Sociale
Rechtvaardigheid' (waarbinnen niet enkel de
SAP, maar ook mensen van een heleboel andere
linkse organisaties en ook onafhankelijken
samenwerken) plant in juli 2008 een
actiekamp tegen de bouw van een
reusachtige artificiële skipiste in een
natuurpark in Maubray, eigendom van een
adellijke familie. Op 6 december 2008 vindt
een nieuwe betoging plaats, binnen het kader
van een internationale actiedag rond het
klimaat. Daarnaast plant Klimaat en Sociale
Rechtvaardigheid een campagne voor
betaalbare en hernieuwbare energie, tegen
kernenergie, de praktijken van Electrabel en
de bouw van twee nieuwe steenkoolcentrales
(de meest vervuilende) in Antwerpen. De SAP
legt in zijn activiteit de nadruk op de
opbouw van de brede linkse sociale beweging,
in samenwerking met anderen. In de marge
daarvan organiseren we ook eigen, meer
inhoudelijke activiteiten. Zo is in het
najaar van 2008 een conferentie over
ecosocialisme gepland.
Wat
kan jij bij de SAP doen?
Gedurende deze
periode van hernieuwde politieke activiteit
konden we rekenen op nogal wat interesse van
mensen die op zoek zijn naar een links
alternatief of naar een engagement. Een
aantal mensen die onze analyse over b.v. CAP
deelden, kwamen de organisatie reeds
versterken. Velen leren ons voor het eerst
kennen via de campagne tegen het
neoliberalisme of rond het klimaat. Vaak
zijn ze geïnteresseerd om lid te worden,
maar stellen zich vragen over de inhoud van
het lidmaatschap, de functionering van de
SAP, de verwachtingen ten aanzien van een
lid enzovoort.
Wat kan jij in
hemelsnaam bij een bescheiden maar dappere
club als de SAP aanvangen? Heel wat!
Nochtans, de situatie is en blijft moeilijk
voor de linkerzijde. Ook al blijven wij
overtuigd van de noodzaak van een radicale
maatschappijverandering, de revolutie staat
niet voor de deur! Dat betekent niet dat
antikapitalisten bij de pakken moeten
blijven zitten: vandaag al moeten we
beginnen met het verzet te organiseren,
initiatieven te nemen, sociale bewegingen op
te bouwen, de syndicale linkerzijde te
versterken… Hierin zien wij een rol
weggelegd voor de SAP. Een rol die we willen
invullen zonder het bekende radicaal-linkse
sektarisme of dogmatisme.
Wij
serveren geen eenheidsworst
Wie van ons
simpele antwoorden verwacht omdat ‘dé
arbeiders’ hier nood aan zouden hebben,
moeten we ontgoochelen. Wie aan een aantal
dogma’s en citaten van Marx en Lenin genoeg
heeft, kan misschien een andere organisatie
uitproberen. Vandaag is meer dan ooit nood
aan open debat en collectieve ervaring om
tot een vernieuwd marxisme te komen. We
gooien de erfenis uiteraard niet overboord:
voor ons is de erfenis van het marxisme niet
iets waarop we kunnen rentenieren, maar iets
waarmee we creatief willen omspringen om de
wereld vandaag in antikapitalistische zin te
veranderen.
Binnen de SAP
is er dan ook levendig debat. Weg met de
ideologische zuiverheid en eenheidsworst!
Tijdens congressen bestaat er tendensrecht:
dat geeft een groep leden die het niet eens
zijn met de meerderheid de mogelijkheid om
hun standpunt uiteen te zetten tijdens het
congres, op lokale vergaderingen, in de
interne ledenbulletins, in het tijdschrift
van de organisatie.
Van de leden
van de SAP wordt verwacht dat ze bijdragen
aan en het eens zijn met de algemene
oriëntatie van de organisatie, maar deze
vooral creatief kunnen toepassen. Wanneer
leden b.v. uiteenlopende opinies hebben over
de concrete tactiek van hun vakbondscel,
moeten ze hier volgens ons openlijk binnen
de vakbond van mening kunnen verschillen.
Ideologische eenheidsworst is enkel een
hinderpaal om samen te werken met andere
mensen die er soms andere meningen op
nahouden. Bij ons geen ultracentralisme waar
militanten enkel goed zijn om orders op te
volgen en boekjes te verkopen!
Een
engagement op mensenmaat
Het is niet
altijd evident om als antikapitalist actief
te zijn in een maatschappij waarin slechts
weinig mensen geloven in de mogelijkheid van
een alternatief. Nog steeds worden integere
socialisten al te vaak op één hoopje gegooid
met de sociaal-democratie of het stalinisme.
Antikapitalistische propaganda komt bij
velen spijtig genoeg nog ongeloofwaardig
over. Die situatie kan ertoe leiden dat
radicaal-linkse organisaties gaan
functioneren als sektes: ‘al de anderen
hebben het nog niet begrepen, maar wij wel,
en de geschiedenis zal ons gelijk geven!’
Intern is dan nauwelijks plaats voor echt
debat, omdat de vijandige omgeving dat niet
zou toelaten. Een overmaat aan ideologie, op
een dogmatische manier ingevuld, is hiervan
vaak het resultaat. Andere linkse groepen
zijn geen potentiële bondgenoten meer, maar
de ergste concurrenten.
Sektarisme is
een gevaar voor alle radicaal-linkse
organisaties. Om hiermee om te gaan, en om
de band met ‘gewone’ mensen niet te
verliezen is onze stelregel: wie lid wordt
van de SAP, houdt er bij voorkeur ook nog
een engagement op na binnen de
massabeweging: de vakbond, een sociale
beweging enzovoort. Daar leren we pas echt
wat politiek massawerk is, en houden we onze
beide voeten stevig op de grond. In de mate
van het mogelijke proberen de SAP-militanten
daarbinnen de oriëntatie van de SAP gestalte
te geven. Dat kan er uiteraard toe leiden
dat er minder tijd en energie overblijft
voor het werk van de SAP zelf. Dat is een
moeilijk evenwicht dat gezocht moet worden.
Maar we blijven ervan overtuigd dat de
eerste plaats van antikapitalistische
militanten in de sociale beweging en het
sociale protest zelf is. Dat levert ons ook
als organisatie, die loyaal de beweging
opbouwt en haar autonomie respecteert, veel
meer krediet op dan tonnen propaganda.
Een engagement
voor een alternatieve maatschappij is een
serieus engagement. Het is iets anders dan
de kaartersclub om de hoek. Maar dat
betekent niet dat het persoonlijke leven
hieronder al te zwaar hoeft te lijden! Elk
lid levert zijn bijdrage naar vermogen en in
overleg. De basis van het lidmaatschap van
de SAP is simpel: je betaalt een
ledenbijdrage (vanaf 5 euro per maand), en
je komt regelmatig naar de
afdelingsvergadering. Die vinden gewoonlijk
om de twee of drie weken plaats. Geen hels
vergaderritme dus: er moet nog tijd
overblijven voor de praktijk, voor
engagementen op het terrein, om te studeren,
en om te leven! Zeker voor werkende mensen
met een gezin is het niet altijd even
evident om te pas en te onpas te vergaderen
of de boer op te gaan.
Van niemand
worden onmogelijke dingen verwacht. Ook al
is er haast mee gemoeid om het kapitalisme
in te ruilen voor een alternatief, het heeft
geen zin al te veel druk te zetten op
militanten die nog een tijdje moeten
meegaan. Geduldig aan de weg timmeren is een
moeilijke, maar noodzakelijke deugd.
Uiteraard kan de SAP meer betekenen als de
leden een hogere activiteitsgraad hebben of
meer bijdragen betalen. Maar dit moet in de
eerste plaats uit henzelf komen, dat is een
kwestie van elementair respect voor het
engagement van mensen. Een engagement binnen
de SAP moet voor hen ook een bevrijding
zijn, eerder dan een louter opdracht.
Onze
uitgangspunten
Waarover moet
je het eens zijn om bij de SAP te komen? Je
moet in de eerste plaats overtuigd zijn van
de noodzaak van een socialistisch
alternatief. Iets anders dan wat de
sociaal-democratie bij ons uitvreet, of dan
wat ze in het Oostblok deden. Wij willen een
radicaal-democratisch en pluralistisch
socialisme en inspireren ons daarbij op een
open en kritisch marxisme, dat put uit de
bekende grondleggers, maar ook op tal van
hedendaagse vernieuwende bijdragen: van
Queer-denkers tot ecosocialisten, van
socialistische feministen tot
radencommunisten.
Wij zijn
overtuigd van de noodzaak en eigenheid van
de feministische beweging, de ecologische
strijd of de LGBTQ (lesby gay bisexual
transgender queer) beweging. In een
socialistische maatschappij zullen
dergelijke problemen niet automatisch
opgelost zijn. Ook binnen de
arbeidersbeweging en in de linkerzijde
blijven vormen van vrouwenonderdrukking of
andere vormen van discriminatie bestaan.
Vandaar de absolute noodzaak van autonome
bewegingen op die terreinen. De emancipatie
van vrouwen is niet te reduceren tot die van
de werkende klasse. Mensen zijn meer dan
arbeiders alleen…
Che Guevara
zei ooit: de taak van revolutionairen is de
revolutie te maken. Ook wij timmeren aan die
weg. De revolutie is echter geen staatsgreep
door een kleine minderheid, maar een
massabeweging waarin een sociale meerderheid
de macht van een kleine
financieel-economische elite vervangt.
Revolutionairen moeten dan ook niet enkel de
eigen organisatie opbouwen, maar vooral
initiatieven nemen die van die sociale
meerderheid een echte machtsfactor maken. Ze
moeten de arbeidersbeweging en de andere
sociale bewegingen (her)opbouwen, proberen
kleine overwinningen te behalen, samen met
grotere groepen mensen doorheen concrete
politieke ervaringen gaan en zo het
zelfbewustzijn winnen van onze collectieve
kracht.
Vandaag zien
we dat in België af en toe relatief sterke
protestbewegingen opduiken: de strijd tegen
het generatiepact was daarvan één voorbeeld.
Zonder politieke vertolking botsen
dergelijke bewegingen echter steevast op de
macht van de regering. Daarom pleiten wij
vandaag voor een nieuwe, antineoliberale
politieke partij, die een nuttig instrument
kan zijn voor de strijd van die bewegingen.
Veel mensen beseffen dat een politiek
alternatief nodig en mogelijk is tegen het
neoliberalisme, maar vinden de stap naar een
antikapitalistische organisatie als de SAP
een brug te ver. De SAP wil daarom meebouwen
aan zo’n breed politiek instrument voor de
arbeidersbeweging. Wij overschatten daarin
onze rol niet: we hebben een bijdrage te
leveren, maar het hangt niet van ons alleen
af. Het is volgens ons in de eerste plaats
noodzakelijk dat een betekenisvolle laag
syndicalisten en activisten de stap naar de
politiek zet. Zij zijn het, die de kern van
zo’n nieuwe politieke formatie zullen moeten
uitmaken. Als wij of de andere linkse
organisaties binnen zo’n nieuwe partij het
spel van de krachtsverhoudingen beginnen te
spelen en te weinig plaats geven aan mensen
die zich voor het eerst het politieke
terrein begeven, zal de zaak binnen de
kortste keren mislukken, zoals we voor een
stuk zagen met CAP.
In de tweede
plaats is eenheid ter linkerzijde nodig.
Vandaag bestaan om historische redenen
verschillende radicaal-linkse organisaties,
die spijtig genoeg vaak meer bezig zijn met
mekaar vliegen af te vangen, dan met een
bijdrage te leveren aan de oplossing van de
crisis van de linkerzijde. Die verdeeldheid
moet stoppen, en daar wil de SAP haar
steentje toe bijdragen. De SAP was actief in
tal van vroegere herschikkingspogingen
(Regenboog, Gauches Unies, Rood-Groene
Beweging, BSF…). CAP was het laatste
initiatief in de rij, dat spijtig ook
mislukt is. Die mislukkingen ontmoedigen
vele mensen. Telkens bestaan er echter
concrete redenen voor, waaruit we lessen
proberen te trekken. De volgende keer moet
het wel lukken! Daarvoor strekken wij de
hand uit naar al onze potentiële
bondgenoten: de PVDA, LSP, Vonk, KP, Leef!,
linkse militanten bij Groen! of sp.a, mensen
die actief zijn in sociale bewegingen of
NGO’s, of voor het eerst een engagement
aangaan…
Begint
het te prikkelen?
Alle kleine
beetjes helpen. Ieders bijdrage is
waardevol, hoe bescheiden ook! Zin om mee te
werken aan Rood, het tijdschrift van de SAP?
Mee een multimediagroep op te bouwen die
korte internetfilmpjes in mekaar botst? Bij
te dragen aan onze campagne rond
klimaatswijziging? Deel uit te maken van
onze vrouwenwerking? Af en toe te helpen met
vertaalwerk of andere praktische taken? Mee
te bouwen aan een politiek alternatief, de
versterking van de syndicale linkerzijde en
sterke protestbewegingen? Dan ben je meer
dan welkom in de SAP.
Heb je het
gevoel dat je nog met vragen zit, contacteer
ons gerust. Een vrijblijvende ontmoeting kan
veel ophelderen.
Contact:
info@sap-rood.be, 02/523.40.23,
0486/69.69.27 |